(Tập 2) 5 Thiên Kiến Nhận Thức Thường Gặp Trong Đầu Tư: Làm Thế Nào Để Tránh Chúng?

Tiếp nối khái niệm về tài chính hành vi, bài viết này đi sâu vào những thiên kiến nhận thức phổ biến nhất làm mờ đi sự phán xét của nhà đầu tư. Chúng tôi sẽ khám phá cách những thiên kiến này ảnh hưởng đến khả năng đưa ra quyết định hợp lý của bạn và làm thế nào việc hiểu rõ chúng có thể giúp bạn tinh chỉnh chiến lược đầu tư, tránh được những cạm bẫy thường gặp.

Các nhà đầu tư thường tin rằng họ đưa ra quyết định dựa hoàn toàn trên logic và sự hợp lý. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu, bao gồm cả những nghiên cứu trong lĩnh vực tài chính hành vi, cho thấy các thiên kiến nhận thức ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định nhiều hơn chúng ta nghĩ. Theo dữ liệu từ CCPI Dashboard Live, các thiên kiến nhận thức như thiên kiến xác nhận và nỗi sợ thua lỗ có thể ảnh hưởng đáng kể đến xu hướng thị trường và quyết định của từng nhà đầu tư, dẫn đến những kết quả không mong muốn.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ khám phá năm thiên kiến nhận thức phổ biến trong đầu tư và cách bạn có thể tránh rơi vào những cạm bẫy do chúng gây ra.

Thiên kiến xác nhận xảy ra khi các nhà đầu tư chỉ tìm kiếm thông tin xác nhận những niềm tin đã có sẵn của họ, đồng thời bỏ qua các bằng chứng trái ngược. Điều này có thể dẫn đến sự tự tin quá mức vào một cổ phiếu hoặc chiến lược cụ thể, và từ đó, có thể dẫn đến các quyết định đầu tư sai lầm.

Ví dụ từ Dữ Liệu Lớn: Dữ liệu từ CCPI Dashboard Live cho thấy trong đợt tăng giá của cổ phiếu công nghệ năm 2020, nhiều nhà đầu tư chỉ tập trung vào các tin tức lạc quan về những cổ phiếu công nghệ yêu thích của họ, trong khi bỏ qua những cảnh báo về việc định giá quá cao. Điều này đã dẫn đến những tổn thất đáng kể khi thị trường điều chỉnh vào đầu năm 2021.

Tips phòng tránh Hãy cố gắng tìm kiếm các quan điểm đa dạng, ngay cả khi chúng thách thức niềm tin của bạn. Sử dụng các công cụ như CCPI Dashboard Live để theo dõi cả các tín hiệu tích cực và tiêu cực xung quanh một tài sản.

Thiên kiến sợ thua lỗ là một trong những thiên kiến nhận thức mạnh mẽ nhất ảnh hưởng đến nhà đầu tư. Nghiên cứu của nhà kinh tế học đoạt giải Nobel Daniel Kahneman cho thấy, nỗi đau khi thua lỗ về mặt tâm lý mạnh gấp đôi so với niềm vui khi thắng lợi. Điều này thường dẫn đến những quyết định đầu tư sai lầm, chẳng hạn như giữ lại các khoản đầu tư đang thua lỗ quá lâu với hy vọng chúng sẽ phục hồi.

Ví Dụ Thực Tế: Theo dữ liệu từ CCPI Dashboard Live, các nhà đầu tư trong lĩnh vực dầu mỏ trong thời kỳ suy thoái năm 2020 đã giữ lại các khoản đầu tư của mình lâu hơn mức cần thiết, dẫn đến những khoản lỗ lớn hơn.

Tips phòng tránh Đặt các lệnh cắt lỗ rõ ràng và tuân thủ chúng. Hãy nhớ rằng mỗi khoản đầu tư đều tiềm ẩn rủi ro, và việc cắt lỗ sớm là điều cần thiết thay vì hy vọng vào một sự đảo chiều.

Tâm lý bầy đàn xảy ra khi các nhà đầu tư làm theo hành động của một nhóm lớn hơn, ngay cả khi những hành động đó có thể không phù hợp với phân tích của chính họ. Thiên kiến này thường được thúc đẩy bởi nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội (FOMO) và có thể dẫn đến việc định giá tài sản quá cao.

Ví dụ từ dữ liệu thưc tế: Dữ liệu từ CCPI Dashboard Live cho thấy trong hiện tượng “cổ phiếu meme” vào đầu năm 2021, các nhà đầu tư bán lẻ đã đổ xô vào các cổ phiếu như GameStop và AMC dựa trên sự cường điệu từ mạng xã hội, đẩy giá cổ phiếu lên cao hơn nhiều so với giá trị nội tại của chúng. Nhiều nhà đầu tư nhảy vào muộn đã chịu tổn thất lớn khi bong bóng này vỡ.

Tips phòng tránh Sử dụng phân tích dựa trên dữ liệu thay vì chạy theo xu hướng trên mạng xã hội. Các nền tảng như CCPI Dashboard Live cung cấp những thông tin chi tiết thời gian thực về tâm lý thị trường, giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt thay vì chỉ đơn giản theo chân đám đông.

Thiên kiến neo tâm lý xảy ra khi các nhà đầu tư quá tập trung vào thông tin đầu tiên họ nhận được, chẳng hạn như giá cổ phiếu ban đầu, và để nó ảnh hưởng mạnh mẽ đến các quyết định trong tương lai. Điều này có thể dẫn đến những quyết định phi lý, đặc biệt khi thị trường thay đổi.

Ví dụ: Dữ liệu từ CCPI Dashboard Live trong thời gian sụp đổ thị trường do đại dịch năm 2020 cho thấy nhiều nhà đầu tư đã neo vào mức giá cổ phiếu trước khi sụp đổ, chờ đợi sự phục hồi về các mức này thay vì thích nghi với thực tế mới của thị trường.

Tips phòng tránh Liên tục đánh giá lại các khoản đầu tư của bạn dựa trên dữ liệu hiện tại thay vì các mức giá lịch sử. Tránh đưa ra quyết định dựa trên ý tưởng “phục hồi thua lỗ” mà thay vào đó hãy tập trung vào tiềm năng trong tương lai.

Thiên kiến gần đây khiến các nhà đầu tư đặt quá nhiều trọng lượng vào các sự kiện gần đây, trong khi bỏ qua các xu hướng dài hạn. Điều này có thể dẫn đến các quyết định bốc đồng, đặc biệt sau một đợt tăng hoặc sụt giảm của thị trường.

Ví dụ: Sau sự sụp đổ của thị trường tiền điện tử năm 2021, dữ liệu từ CCPI Dashboard Live cho thấy nhiều nhà đầu tư đã chuyển toàn bộ danh mục của mình ra khỏi tiền điện tử do những khoản lỗ ngắn hạn, và bỏ lỡ các đợt phục hồi tiếp theo.

Tips phòng tránh Sử dụng các công cụ như CCPI Dashboard Live để cân bằng giữa các sự kiện ngắn hạn và xu hướng dài hạn. Điều này sẽ giúp bạn duy trì cái nhìn tổng quan và tránh đưa ra những quyết định vội vàng chỉ dựa trên các sự kiện gần đây.

Hiểu và tránh những thiên kiến nhận thức phổ biến này có thể cải thiện đáng kể hiệu suất đầu tư của bạn. Bằng cách tận dụng các công cụ như CCPI Dashboard Live, bạn có thể theo dõi dữ liệu thời gian thực, giám sát tâm lý thị trường và đưa ra các quyết định sáng suốt mà không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc hay các thiên kiến.

Trong bài viết tiếp theo, chúng tôi sẽ khám phá cách tâm lý thị trường và Chỉ số Cảm xúc (Tham lam & Sợ hãi) có thể giúp bạn chọn thời điểm thích hợp để đưa ra các quyết định đầu tư và xác định khi nào nên vào hoặc rút khỏi thị trường. Hãy đón chờ nhé!